درحالیکه خوشبینی، نحوه کسب درآمد و انگیزه هزینهکردن آن به نحو چشمگیری در حال تغییر است، مصرفکنندگان سراسر جهان با برقراری پناهگاههای جهانی درحال اتخاذ رفتارهای جدیدی هستند.
درحالیکه دولت ها و سازمان ها مشغول مهار کووید-۱۹ و توقف تلفات روزافزون انسانی هستند، مصرفکنندگان در سراسر جهان تأثیرات اقتصادی ناشی از آن را کاملاً احساس میکنند. کشورهای اروپایی کمترین خوشبینی را دارند، درحالیکه چین با اینکه نخستین کشوری بود که بدترین تأثیرات دنیاگیری را تحمل کرد، خوش بین ترین کشور است. همین طورکه کشورها در منحنی شیوع حرکت می کنند، مصرفکنندگان نیز در سرتاسر جهان هزینههای غیرضروری را متوقف کردهاند، با اینحال، هنوز برای افزایش مخارج دلایل زیادی وجود دارد. خرید آنلاین تقریباً در همهجا جهش داشته، اما این تغییر هنوز نمیتواند کاهش کلی در هزینهها را جبران کند.
مجموعه نظرسنجیهای جهانی ما در ۳۸ کشور کماکان درحال رصد کردن تمایلات مصرفکنندگان در طول این بحران است. دادههای زیر بر زیرمجموعهای از ۱۳ کشور اصلی تمرکز دارد که براساس اهمیت اقتصادی و تأثیر کووید-۱۹ بر جمعیت آنها انتخاب شدهاند.
از اواسط ماه مارس، مکینزی نظرسنجیهای مربوط به مصرفکنندگان را که اکنون به ۳۸ کشور در سراسر جهان رسیده، انجام داد تا تأثیر کووید-۱۹ بر تمایلات مصرفکننده و رفتار اظهار شده را دریابد. نظرسنجیها بهصورت آنلاین انجام شد و بر حسب هر منطقه، بهصورت هفتگی یا دوهفته یکبار تکرار شد. ارزیابی نتایج بر مبنای کشور به کشور صورت گرفت تا جامعه آماری به لحاظ سنی و درآمدی/وضعیت اجتماعی اقتصادی، تعادل داشته باشد.
کشورهای اروپایی که به شدت درگیر کووید-۱۹ هستند، نسبت به همتایان خود در آفریقا، آسیا و آمریکا، بهطرز چشمگیری خوشبینی کمتری دارند.
لازم به ذکر است که خوشبینی مصرفکنندگان در چین، در طول هفته گذشته به ۵۳ درصد افزایش یافته است.
شکل ۱
درمجموع، مصرفکنندگان انتظار دارند اثر منفی بزرگی بر درآمدهایشان وارد شود.
بین ۳۰ تا ۵۰ درصد مصرفکنندگان در سطح جهان انتظار دارند که درآمد خانوادگی آنها در طول دو هفته آینده همچنان کاهش داشته باشد، درحالیکه درصد کمی (کمتر از ۱۰ درصد در بیشتر کشورها) انتظار افزایش درآمد را دارند. مصرف کنندگان چینی با ۳۰ درصد، بیشترین خوشبینی را به افزایش درآمدهای شان دارند. ردیف بعدی کشورها شامل ایالات متحد، اکثر کشورهای اروپایی، ژاپن و هند، به میزان ۲۵ تا ۴۹ درصد انتظار کاهش درآمدها را دارند. در آخرین ردیف کشورها – برزیل، آفریقای جنوبی، آلمان و کره – بیش از ۵۰ درصد مصرفکنندگان (۵۴ تا ۶۳ درصد) انتظار کاهش درآمد را دارند.
تصویر ۲
خوشبینی مصرفکنندگان چینی منجر به افزایش اساسی در هزینههای مورد انتظار آینده شده است، همین وضعیت در اندونزی، نیجریه و هند نیز مشاهده میشود. سایر کشورها، از جمله برزیل، ژاپن و پرتغال به نسبت خوشبینی کمتری دارند، اما همچنان انتظار افزایش هزینهها را دارند – احتمالاً به دلیل ذخیرهسازی ملزومات به دلیل توصیههای ماندن در خانه. بیشتر مصرفکنندگان اروپایی (ازجمله در ایتالیا، اسپانیا، فرانسه و بریتانیا) خوشبینی کمتری دارند و درنتیجه هزینه کمتری را انتظار دارند. درحالیکه مصرفکنندگان ایالات متحد خوشبینی بیشتری دارند، همچون مصرفکنندگان اروپایی تمایل کمتری به هزینه کردن دارند.
در سراسر جهان مصرفکنندگان کماکان روی مایحتاج ضروری نظیر غذا، مایحتاج خانه، وسایل مراقبت فردی و نیز سرگرمیهای خانگی هزینه میکنند.
شکل۴
مصرفکنندگان در سطح جهانی و به نحو چشمگیری هزینههای غیرضروری را کاهش دادهاند. برخی از دستهها نظیر رستوران، پوشاک، کفش، لوازم جانبی، مسافرت و سرگرمیهای خارج از خانه سریعترین کاهش را نشان میدهند. این رفتار با توصیههای فراگیر و جهانی ماندن در خانه و نیز انتظارات بیانشده مصرفکنندگان مبنی بر کاهش هزینهها، سازگاری دارد.
همینطور که کشورها در امتداد منحنی شیوع پیشروی میکنند، در برخی حوزهها شاهد افزایش هزینه هستیم. مصرفکنندگان چینی افزایش هزینه روی بعضی از دستههای غیرضروری، از جمله خدمات مراقبت از حیوانات خانگی و تناسباندام و سلامتی را شروع کردهاند. عادات خرید آنها قبل، حین و پس از اوج دنیاگیری نشان میدهد که رفتار خرید پس از نقطه اوج منجر به کاهش ۳۹ درصدی رفتوآمد درعینحال سبد خرید بزرگتر برای مواد غذایی شد، همچنین باعث کاهش رفتوآمد و مصرف برای پوشاک و خرید از فروشگاههای بزرگ شد (۴۰ تا ۵۰ درصد کمتر از ایام پیشا کرونا). در کره جنوبی و اندونزی، سفارش و تحویل غذای بیرونبر نشان از رشد دارد.
مصرف کنندگان در سطح جهان انتظار تأثیرات بلندمدت کووید-۱۹ بر امور روزمره و مالی شخصی را دارند.
بیش از ۷۵ درصد مصرفکنندگان در سطح جهان پیشبینی میکنند که اثر دنیاگیری برای بیش از دو ماه حس خواهد شد و ۵۰ درصد این زمان را بیش از چهار ماه میدانند. حتی در چین و ایالات متحد، بیش از ۴۰ درصد از مصرفکنندگان در مورد قدرت اقتصادهای شان در بازسازی خوشبین هستند، حدود ۹۰ درصد معتقدند بیش از دو ماه طول خواهد کشید که زندگی روزمره به حالت عادی بازگردد و بیش از ۵۰ درصد انتظار دارند امور مالیشان برای بیش از چهار ماه تحت تأثیر دنیاگیری باشد. ۶۰ درصد از مصرفکنندگان کشورهای اروپایی که کمتر درگیر کووید-۱۹ هستند (بریتانیا، فرانسه و آلمان) با اندکی خوشبینی بیشتر، انتظار دارند آثار مالی دنیاگیری بیش از دو ماه دوام دارد. در مقابل، قریب به ۱۰۰ درصد مصرفکنندگان در ژاپن و کره جنوبی پیشبینی میکنند که اختلال در زندگی روزمرهشان بیش از دو ماه به طول انجامد.
تصویر ۵
مصرفکنندگان همچنین انتظار تغییراتی در چگونگی سپری شدن زمان شان را دارند.
تصویر ۶
اکثر مصرفکنندگان در سطح جهان انتظار دارند زمان کمتری را صرف کار کردن و زمان بیشتری را صرف سرگرمیهایی از جمله محتوای دیجیتال و ویدئویی، اخبار و رسانههای اجتماعی میکنند. چین یک استثنای قابلتوجه است. باوجوداینکه این کشور بدترین تأثیرات همهگیری را تجربه کرده، مصرفکنندگان قصد دارند زمان بیشتری را در محل کار سپری کنند.
ما با رصد تمایلات مصرفکننده، ارزیابی میکنیم که چطور انتظارات، ادراکات و رفتارهای مردم در طول این بحران تغییر میکند. لطفاً علاوه بر نمودارهای این مقاله، دادههای نظرسنجی ما در سطح کشوری را که مرتباً بهروز میشود، ملاحظه نمایید.
منبع: McKinsey&Company
ما گروهی از مدیران و متخصصان مدیریت، مهندسی، استراتژی و بازاریابی با تجربه بین المللی هستیم که در پی ارتقای سطح دانش کاربردی مدیریت در پهنه صنعت و تجارت کشوریم. در این راه آماده ارایه خدمات در شاخه های کسب وکار گوناگون و صنایع مختلف هستیم.
آدرس: تهران، دهکده المپیک، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده مدیریت و حسابداری
شماره تماس: ۰۹۱۹۸۳۶۶۳۶۱
ایمیل: Ibc.consulting2020@gmail.com
استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.