جزئیات آمارهای گمرک در آغاز پاییز از تغییر شریک اول تجارت خارجی ایران حکایت دارد. مطابق آمارها در ۷ماه منتهی به مهر امسال، عراق با سهم ۲۱درصدی از کل صادرات در جایگاه اولین مقصد عمده صادرات کالاهای غیرنفتی قرار گرفته است. این در حالی است که سال‌ها این جایگاه در اختیار کشور چین بود.

جدیدترین آمار تجاری کشور که از سوی گمرک ایران اعلام شده، نشان می‌دهد صادرات کشور در دو ماه منتهی به اردیبهشت امسال افزایش ۲۵ درصدی نسبت به سال گذشته داشته است. متولیان تجارت این عملکرد را ناشی از موفقیت سیاست‌های ارزی دولت که از فروردین امسال اجرایی شد، ارزیابی می‌کنند؛ اما بررسی‌ها حاکی از این است که پشت صحنه رشد صادرات به عوامل دیگری وابسته است.

یک کارشناس اقتصادی گفت: پیش از مصوبه جدید دولت برای کنترل بازار ارز، سالانه بیش از ۸میلیارد دلار کالا از طریق مناطق آزاد، کوله‌بری و ته‌لنجی بدون نیاز به ثبت سفارش وارد کشور می شد.

گمرک کشور از مثبت شدن ۶۰۴ میلیون دلاری تراز تجاری بخش غیرنفتی خبر داده است؛ موضوعی که به تائید رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی قطعا با نرخ ارز ارتباط دارد.

بررسی مقصد صادرات غیرنفتی ایران با بالاترین متوسط قیمت صادراتی نشان می‌دهد که کوبا خریدار گران‌ترین کالاهای ایرانی به ازای هر تن بوده است. در گزارشی آماری که از سوی اتاق بازرگانی تهران منتشر شده، گران‌ترین اقلام صادرات غیرنفتی ایران، مقاصد عمده صادراتی و مقاصد صادراتی با بالاترین متوسط قیمتی در سال ۹۶ اعلام شده است.

دستورالعمل ۱۶بندی دولت به منظور ساماندهی و مدیریت بازار ارز تصویب شده و معاون اول رئیس‌جمهوری آن را به دستگاه‌های ذی‌ر‌بط ابلاغ کرده است. برخی از بندهای این بخشنامه مربوط به تجارت خارجی بوده و سازوکار جدید تجارت را برای تجار در برگرفته است. از ضوابط واردات در مناطق آزاد گرفته تا معافیت‌های مالیاتی صادرکنندگان، در این دستورالعمل جای گرفته‌اند، اما ابهاماتی درخصوص آنها مطرح است.

روز گذشته بازار ارز در مقایسه با روز پیشین کم‌التهاب‌تر بود. موج دوم نوسان سطوح قیمت در حالی در برخی از بازه‌های زمانی منجر به عبور متغیر ارزی از سطح ۶ هزار تومان شد که از زاویه‌های مختلفی به منشأ آن پرداخته شد. افزایش نرخ ارز در روزهای اخیر را می‌توان حاصل تجمیع نیروی ناشی از عوامل ثابت در گذر زمان و شدت گرفتن آن در اثر عوامل تشدیدکننده در مقطع زمانی فعلی دانست.

گمرک ایران جزئیاتی از وضعیت تجارت خارجی کشور در سال گذشته را منتشر کرده است که بر اساس آن صادرات غیرنفتی بر پایه کارنامه عملکرد تجارت خارجی سال 1396 نسبت به سال قبل از آن، با 6.56 درصد افزایش، به حدود 47 میلیارد دلار رسیده است. چین، امارات، عراق، کره جنوبی و ترکیه به ترتیب عمده‌ترین خریداران کالای ایرانی بوده‌اند.

میزان صادارت و واردات بستگی به استراتژی اقتصادی دارد تا بتوان در چارچوب این استراتژی برنامه تجارت جهانی را تنظیم کرد اما متاسفانه فاقد برنامه و استراتژی در تجارت، تولید واقتصاد کلان و در موضع انفعال و عکس‌العمل هستیم.