آموزه‌های موفق جهان در رشد هوش مصنوعی

منبع خبر: دنیای اقتصاد

کلمات کلیدی

هوش مصنوعی- سرمایه گذاری- سیستم های مالی- تبادلات تجاری- رفاه اقتصادی- اخبار تکنولوژی

متن خبر

هوش مصنوعی که درواقع همان دنیای آگاهی موازی و دست ساخته بشر است حالا به اندازه‌ای از اهمیت رسیده تا بستری از تحولات را ایجاد کند. شروع تحولات آغاز شده و کشورهای بسیاری درصدد استفاده از این قابلیت اهدایی دنیای فناوری هستند، اما در ایران به‌جز برخی از بخش‌های صنایع دفاع و کسب و کارهای مجازی به‌ندرت دیگر بخش‌ها درگیر این تحولات هستند و بر همین اساس مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشی از اهمیت یافتن جایگاه هوش مصنوعی در زندگی امروزی منتشر کرده و در آن با اولویت بخشی به این موضوع به برنامه‌های ایالات متحده آمریکا در استفاده از مزایای این فناوری اشاره کرده است.

بر اساس این گزارش در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۴ سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی در آمریکا چهار برابر شد و درحال حاضر، کاربردهای هوش مصنوعی درآمد قابل توجهی برای کسب وکارهای بزرگ ایجاد کرده است. تاثیر هوش مصنوعی بر سیستم‌های مالی حتی بیشتر است و نیمی از تبادلات تجاری مالی جهان از طریق تجارت خودکار (الگوریتمی) انجام می‌گیرد که گردش تریلیون‌ها دلار در معاملات را شامل می‌شود. در بخش دیگری از گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس با طرح این موضوع که طرح راهبردی ملی تحقیق و توسعه هوش مصنوعی، مجموعه‌ای از اهداف را برای پژوهش‌های وابسته به بودجه فدرال تعیین می‌کند، اشاره شده که پژوهش‌هایی وجود دارد که دولت و خارج از دولت با بودجه فدرال انجام می‌شود، مانند پژوهش‌های دانشگاهی که ملزم به رعایت اولویت‌های این برنامه هستند. هدف اصلی این پژوهش تولید فناوری و دانش هوش مصنوعی جدید برای فراهم کردن مزایای مطلوب و کاستن تاثیرات نامطلوب آن بر جامعه است.

این گزارش راهبردهایی همچون ارزیابی و اندازه‌گیری فناوری‌های هوش مصنوعی ازطریق وضع استانداردها و معیاردهی‌ها، توسعه روش‌های اثربخش برای همکاری انسان و هوش مصنوعی، درک و تبیین تاثیرات اخلاقی، قانونی و اجتماعی هوش مصنوعی، اطمینان از ایمنی و امنیت سیستم‌های هوش مصنوعی و زمینه‌سازی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت در تحقیقات هوش مصنوعی معرفی می‌کند. بر همین اساس کمیته علوم و فناوری برای هماهنگی فعالیت‌های فدرال در زمینه هوش مصنوعی در آمریکا تشکیل شد. این کمیته فرعی درخواست کرد که طرح راهبردی ملی تحقیقات و توسعه هوش مصنوعی را تدوین کند. کارگروه هوش مصنوعی در کمیته فرعی تحقیقات و توسعه شبکه و فناوری اطلاعات برای تعیین اولویت‌های راهبردی فدرال در پژوهش‌های هوش مصنوعی با توجه ویژه به محدوده‌ها و زمینه‌های دور از توجه و تمایل صنعت شکل گرفت.

چشم‌انداز گسترش اولویت‌های ملی توسط هوش مصنوعی

در بخش دیگری از گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس درباره برنامه‌های آمریکا برای توسعه هوش مصنوعی اشاره شده که طرح راهبردی تحقیق و توسعه هوش مصنوعی به‌سوی چشم‌انداز امیدبخش آینده است که بهره‌برداری ایمن از هوش مصنوعی برای به دست آوردن مزایای بزرگ برای یکایک افراد جامعه در آن مهیا شده است. پیشرفت بیشتر در زمینه هوش مصنوعی تقریبا می‌تواند در تمامی بخش‌های جامعه موجب سامان و رفاه بیشتر باشد و ظرفیت پیشرفت در اولویت‌های ملی، ازجمله افزایش رفاه اقتصادی، بهبود کیفیت زندگی و تقویت امنیت ملی را فراهم کند و به نمونه‌هایی از این مزایای بالقوه اشاره شده است.

رشد رفاه اقتصادی

 محصولات و خدمات جدید می‌توانند بازارهای جدیدی را به وجود آورند و کیفیت و کارآیی محصولات و خدمات موجود را در صنایع مختلف بهبود بخشند. تدارکات و زنجیره‌های تامین کارآمدتر از طریق سیستم‌های تصمیم‌گیری خبره ایجاد می‌شود. نقل و انتقال محصولات با کمک سیستم‌های خودکار و روباتیک مانند سیستم‌های پشتیبانی از راننده مبتنی بر بینایی ماشینی به‌طور موثرتری انجام می‌گیرد.

چگونه رونق اقتصادی رقم می‌خورد؟

پیشرفت‌های فناورانه می‌تواند به تحول صنعتی جدیدی در ساخت شامل تمام چرخه عمرمحصول منجر شود. افزایش بهره‌برداری از روباتیک، سوددهی صنایع را تسهیل می‌کند. هوش مصنوعی می‌تواند قابلیت‌های تولید را از طریق پیش‌بینی تقاضا با اطمینان بیشتر، افزایش انعطاف‌پذیری در عملیات و زنجیره تامین و پیش‌بینی دقیق‌تر تاثیرات تغییر در عملیات تولید، شتاب بخشد. همچنین هوش مصنوعی با فرآیندهای تولید هوشمندتر، سریع‌تر، ارزان‌تر و سازگارتر به سوی علوم و فناوری‌های جدید رهنمون شده است، اما دولت فدرال مجال گسترده‌تری از طریق هماهنگی‌های بیشتر برای حصول تمامی ظرفیت این سرمایه‌گذاری، در اختیار دارد.  همچنین سازندگان و فعالان حمل ونقل بخش خصوصی می‌توانند از هوش مصنوعی برای بهبود مدیریت زنجیره تامین از طریق تطبیق زمانبندی و مسیریابی بهره‌مند شوند. زنجیره‌های تامین می‌توانند از طریق تنظیم خودکار با آثار پیش‌بینی شده آب و هوا، ترافیک و وقایع پیش‌بینی نشده در برابر شکست بسیار مستحکم‌تر شوند.

سرمایه‌گذاری

صنایع و دولت‌ها می‌توانند با بهره‌برداری از هوش مصنوعی، ریسک‌های غیرمعمول مالی در اندازه‌های مختلف را سریع تشخیص دهند. کنترل‌های ایمنی می‌توانند اطمینان یابند که خودکارسازی در سیستم‌های مالی فرصت‌های رفتارهای مخرب مانند دستکاری بازار، تقلب و تجارت غیرمعمول را کاهش می‌دهد. این کنترل‌های امنیتی می‌توانند علاوه بر افزایش بهره‌‌وری و کاهش نوسانات و هزینه‌های معاملاتی، همزمان مانع شکست‌های سیستمی مانند حباب‌های قیمت‌گذاری و کم‌توجهی به ریسک اعتباری شوند.

حمل و نقل

هوش مصنوعی می‌تواند برای انواع روش‌های حمل ونقل در سفرهای متنوع، ایمنی‌افزا باشد. این رویکرد می‌تواند در پایش سلامت سازه‌ای و مدیریت دارایی زیربنایی برای افزایش اعتماد عمومی و کاهش هزینه‌های تعمیر و بازسازی به کار گرفته شود.

کشاورزی

همچنین سامانه‌های هوش مصنوعی در تولید، پردازش، ذخیره‌سازی، توزیع و مصرف محصولات کشاورزی هوشمندتر عمل می‌کنند و روش‌هایی برای کشاورزی پایدار به وجود می‌آورند.  هوش مصنوعی و روباتیک داده‌های مختص موقعیت و زمان‌بندی شده محصولات زراعی و ملزومات مورد نیاز آنها (مانند آب، مواد شیمیایی و کود) را دقیقا در مکان و زمانی که نیاز است جمع‌آوری می‌کنند و همچنین شکاف‌های اضطراری نیروی کار کشاورزی را شناسایی و تامین می‌کنند.

بازاریابی

رویکردهای مبتنی‌ بر هوش مصنوعی نهادهای تجاری را قادر می‌سازد که عرضه را با تقاضا به نحو بهتری مطابقت دهند و درآمد صندوق‌های توسعه بخش خصوصی را بالا برند.  این‌گونه می‌توان نیازهای مصرف‌کنندگان را پیش‌بینی و تعیین کرد و آنان را قادر ساخت تا محصولات خدماتی را که نیاز دارند با هزینه کمتری تهیه کنند.

ارتباطات

فناوری‌های هوش مصنوعی بهره‌برداری کارآمد از پهنای باند و اتوماسیون ذخیره و بازیابی اطلاعات را به بیشترین میزان ممکن می‌رسانند. هوش مصنوعی می‌تواند گزینش، جست‌وجو، ترجمه و خلاصه‌سازی ارتباطات دیجیتال را بهبود بخشد و بر تجارت و روش‌های زندگی ما تاثیر مثبت داشته باشد.

علم و فناوری

سامانه‌های هوشمند به دانشمندان و مهندسان در خوانش انتشارات و ثبت اختراع‌ها، پالایش نظریه‌ها به منظور سازگاری با مشاهدات گذشته، تولید فرضیه‌های قابل آزمون، انجام آزمایش با استفاده از سیستم‌های روباتیک و شبیه‌سازی و مهندسی دستگاه‌ها و نرم‌افزارهای جدید یاری می‌رسانند.

حفاظت در برابر حملات

در این گزارش همچنین در کنار برشمردن تمامی فواید استفاده از هوش مصنوعی به اهمیت به خطر افتادن استفاده از چنین امکاناتی اشاره شده؛ از جمله اینکه هوش مصنوعی تعبیه شده در سیستم‌های بحرانی باید در مواجهه با حوادث آسیب نبیند. همچنین باید در برابر طیف وسیعی از حملات سایبری بین‌المللی امنیت داشته باشد. مهندسی امنیت مستلزم درک آسیب‌پذیری یک سیستم و اقدامات کنشگرانی است که ممکن است علاقه‌مند به حمله به آن باشند. اگرچه نیازهای تحقیق و توسعه امنیت سایبری با جزئیات بیشتر در طرح راهبردی تحقیق و توسعه امنیت سایبری کمیته فرعی تحقیقات و توسعه فناوری اطلاعات و شبکه مورد توجه قرار گرفته است، اما برخی خطرات امنیت سایبری مختص سیستم‌های هوش مصنوعی است. با توجه به نقش نیروی کار تحقیق و توسعه هوش مصنوعی در رسیدگی به اولویت‌های راهبردی مشخص شده در این طرح، شناخت بهتری برای دستیابی یا حفظ نیروی کار با نشاط تحقیق و توسعه هوش مصنوعی نیاز است.

بهترین شیوه توصیف و تعریف نیازهای نیروی کار تحقیق و توسعه کنونی و آینده این است که هوش مصنوعی را مطالعه یا توصیه‌هایی ارائه کند که بتواند نیروی کار تحقیق و توسعه کافی برای رسیدگی به نیازهای هوش مصنوعی در کشور را تامین کند. چنان‌که نتایج مطالعات نشان داد، سازمان‌های فدرال مقتضی باید اقدامات لازم را برای اطمینان از اینکه نیروی کار تحقیق و توسعه ملی هوش مصنوعی ایجاد و تقویت می‌شوند، انجام دهند. در نقطه نتیجه‌گیری این گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس اشاره می‌کند که درحالی که هیچ اطلاعات رسمی نیروی کار هوش مصنوعی درحال حاضر وجود ندارد، گزارش‌های متعددی از بخش‌های تجاری و علمی نشان‌دهنده کمبود قابل توجه نیروی کار متخصص در زمینه هوش مصنوعی است. عرضه متخصصان هوش مصنوعی نسبت به تقاضای موجود اندک است و توقع می‌رود این تقاضا همچنان رشد داشته باشد.

بنابراین مطالعات بیشتری برای درک بهتر نیازهای نیروی کار کنونی و آتی تحقیق و توسعه هوش مصنوعی لازم است. داده‌هایی برای توصیف وضعیت کنونی نیروی کار تحقیق و توسعه هوش مصنوعی شامل نیازهای دانشگاه، دولت و صنعت لازم است. این بررسی‌ها باید عرضه و تقاضای نیروی کار هوش مصنوعی را شناسایی کنند تا کمک کنند نیازهای نیروی کار آینده پیش‌بینی شود. درکی از طرح سیر پرورش استعدادهای نیروی کار تحقیق و توسعه لازم است. در نظر داشتن مسیرهای آموزشی و فرصت‌های بازآموزش محتمل الزامی است. مسائل متنوعی باید بررسی شود، زیرا مطالعات نشان داده است که نیروی کار فناوری اطلاعات متنوع می‌تواند به بهبود نتایج منجر شود. هنگامی که نیازهای نیروی کار هوش مصنوعی کنونی و آتی بهتر درک شود، می‌توان برنامه‌ها و اقدامات مناسبی برای در نظر گرفتن چالش‌های نیروی کار موجود و پیش‌بینی‌شده ارائه کرد. با این حال به ندرت از آنچه به‌عنوان مزایای کاربرد هوش مصنوعی یاد می‌شود در ایران استفاده می‌شود و به‌جز در برخی بخش‌ها نظیر استارت آپ‌ها و نیز سیستم‌های بانکی هنوز توسعه آن در بسیاری از حوزه‌ها که در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس به آن اشاره شده، صورت نگرفته است.