من در طول یک دهه گذشته نوشتهها و سخنرانیهایی پیرامون اختلال در نحوه کار، یادگیری و ارتباط داشتهام. من در مقاله «انسانها، گیگها و رباتها بهمثابه نیروی کار ترکیبی جدید» به رشد همکاری میان کارگران تماموقت با گیگها، رباتها یا دستیاران دیجیتال اشاره کردم. در آنجا بیان کردم که: سرعت تغییر هرگز چنین سریع نبوده، درعین حال دیگر هرگز آهسته نخواهد شد!
آنچه تصور نمیکردم این است که ما صرفاً باید در خانههایمان کار کنیم، درحالیکه مشغول آموزش از خانه هستیم تلاش میکنیم بفهمیم چطور همزمان از پس جلسات سهگانه بر بیاییم: یکی برای جلسات خودمان، یکی برای روابط زناشویی و جلسات خانوادگی و دیگری برای آموزش فرزندانمان در خانه!
ویروس کرونا در حال شتاب دادن به یکی از بزرگترین دگرگونیهای محیط کاری در طول عمرمان است. اینکه چگونه کارکردن، تمرین، خرید، یادگیری و برقراری ارتباط را انجام میدهیم و البته در جایی که کار میکنیم، برای همیشه تغییر خواهد کرد!
اصطلاح بیثبات، نامشخص، پیچیده و مبهم (VUCA) نخستین بار در رسانه در سال ۱۹۸۷ توسط کالج جنگ ارتش استفاده شد. تنها با گذشت چند هفته از شیوع ویروس کرونا اکثر رستورانها، بارها، فروشگاهها و سالنهای ورزشی تعطیل شد، همچنین ۸۸ درصد از کارگران فارغ از اینکه دارای علایم کرونا بودند یا نه، به کار از خانه (دورکاری) ملزم یا تشویق شدند (طبق بررسیهای مؤسسه Gartner)، استخدامها متوقف شد و تا همین هفته اخیر، ۳/۳ میلیون آمریکایی برای تسهیلات بیکاری ثبت نام کردهاند (مترجم: هم اکنون این عدد به ۲۵ میلیون آمریکایی رسیده است، سی و یکم فروردین).
اما پرسش اصلی این است: این دگرگونی عظیم چه تأثیری بر محیط کار، شما، تیم شما و سازمان شما دارد؟ نظرسنجی اخیر در مورد محیط کار در آینده با عنوان «تأثیر ویروس کرونا بر محیط کار»، این پرسش را از ۳۵۰ رهبر نیروی انسانی در آمریکا پرسیده است. من برخی از بینشها در مورد چگونگی تکامل این هنجار کاری جدید درون سازمانها را با شما به اشتراک میگذارم.
در ادامه به سه یافته برتر این نظرسنجی و نیز عقیده من در مورد اینکه چطور ویروس کرونا بسیاری از نوآوریهای کاری در آینده را برای سال ۲۰۲۰ تسریع بخشیده، میپردازیم.
در سراسر جهان، شرکتها از طریق تشویق یا الزام کارکنان به دورکاری در حال مقابله با دنیاگیری ویروس کرونا هستند. با شیوع ویروس کرونا، دورکاری به هنجار جدید برای کارگران بدل شده است. ما نظراتی از این دست را میشنویم: «این اولین روز دورکاری و آموزش در خانه است … من هرگز برای معلم شدن ثبتنام نکرده بودم و حالا معتقدم معلمان باید مثل مدیرعاملها حقوق بگیرند!»
شرکتها برای تدارک یکی از بزرگترین تجربههای دورکاری چه تمهیداتی اندیشیدهاند؟ پژوهش ما روشهای مختلفی را که شرکتها به دورکاری میپردازند مورد بررسی قرار داده و یکی از این راهها آموزش است. در نظرسنجی مربوط به محل کار آینده ما، با عنوان تأثیر ویروس کرونا بر محل کار، این سؤال پرسیده شده که «شرکت شما از چه طریقی آموزشهای لازم برای دورکاری موفق را ارائه میدهد؟»
پاسخها طیف گستردهای را شامل میشد، از آموزش کارکنان و آموزش مدیران گرفته تا مشاوره، مربیگری و حتی راهاندازی گروههای منابع کارکنان، برای دورکاران و خانوادههای آنها. به تصویر ۱ بنگرید:
مایکروسافت یک گام فراتر رفته است. آنها راهنمای دورکاری در وضعیت کرونایی را نوشتهاند. این راهنما در میان نیروی کار جهانی مایکروسافت توزیع شده و یک نسخه از آن هم بهعنوان یک سند قابل ویرایش در اختیار مشتریان قرار گرفت تا برای سازمانهای شان استفاده کنند. برای دسترسی به نسخه قابل ویرایش به این لینک مراجعه کنید:
https://www.microsoft.com/en-gulf/?ref=aka
ریچل راسل، یکی از معماران این سند و از کارمندان بخش هدایت منعطف کار در مایکروسافت میگوید «ما این سند را طراحی کردیم تا از کارمندان دورکار خود در دوران شیوع حمایت کنیم که برای برخی کارکنان اولین تجربه دورکاری است و برای بسیاری دیگر دورکاری هنجار شده است. راهنمای ما شامل تنظیم محلکار فیزیکی و مجازی بهمنظور مدیریت زمان و سلامتی شماست و همزمان شامل راهنماییهایی برای مدیران است. تجربه هرکس متفاوت است و به همین دلیل به ارائه منابع یادگیری و فضاهای ارتباطی ادامه میدهیم، مثلاً گروههای یامر را راهاندازی کردیم تا کارکنان بتوانند سوالات شان را بپرسند، روایات شان را به اشتراک بگذارند و ایدههای بکر خود را برای حفظ سلامت، تعهد و بارآوری مطرح کنند.»
راهنمای دورکاری مکانیک کار را با پیامدهای عاطفی مدیریت این امور متوازن میکند: کار، خانه، فرزندان و مهمتر از همه مراقبت فردی. پژوهش محیط کار آینده، فهرستی از راهبردهای موفق برای دورکاری را از اجلاس مجازی محیط کار آینده که اخیراً برگزار شده، تلخیص کرده است. همچنین در این پژوهش با ریچل راسل و استیسی الیوت، مدیر ارشد ارتباطات در مایکروسافت و پیشگام طرح دورکاری در ۱۷ سال گذشته، مصاحبهای صورت گرفته است.
من در مقالهای در نشریه فوربس با عنوان «۱۰روند اصلی منابع انسانی که بیشترین اهمیت را در محیط کاری ۲۰۲۰ دارند» تشریح کردم که شرکتهایی که بر آینده کار تمرکز دارند چگونه توسط اختلال قریبالوقوع مشاغل، اتوماسیون و تغییرات جمعیتی نیروی کار، تحلیل میروند. همه اینها مهم است، اما ما کماکان باید رفاه کارگران را در اولویت قرار دهیم!
امروز بیش از هر روز دیگری، آینده کار در گرو آینده رفاه نیروی کار است. در شرایط همیشه در راه کار بودن، فشارهای موجود در مدیریت ادغام کار و زندگی و درحال حاضر مقابله با ویروس کرونا، رشد اقتصاد دیجیتال از طریق تأمین رفاه آنها مهم ترین راه کمک به کارگران است.
همانطور که سسیلیا تس، رهبر استراتژی رفاه در شرکت PwC میگوید، «ما متعهد به ایجاد رفاه برای افراد خود هستیم و تعریف ما شامل تندرستی جسمی، عاطفی، ذهنی و معنوی است؛ اما درحال حاضر نگاه شعاری به رفاه داریم، ما به دنبال نسخهای تجویزی میگردیم که راهنمایی و پیشنهاداتی را در مورد عادات به افراد ارائه دهیم تا برای شکل دادن به هریک از این حوزهها بتوانند بر بانک عادت خوب باش، خوب کار کن، در PwC تکیه کنند.»
این تمرکز بر رفاه کارگران مخصوصاً از این بابت اهمیت دارد که کارگران در مواجهه با ویروس کرونا اضطراب دارند. نظرسنجی محیط کار آینده ما این پرسش را مطرح کرد: «سازمان شما با نگرانی فزاینده در طول دنیاگیری ویروس کرونا، چطور مواجه شده است؟»
من در مقالهای در نشریه فوربس با عنوان «۱۰روند اصلی منابع انسانی که بیشترین اهمیت را در محیط کاری ۲۰۲۰ دارند» تشریح کردم که شرکتهایی که بر آینده کار تمرکز دارند چگونه توسط اختلال قریبالوقوع مشاغل، اتوماسیون و تغییرات جمعیتی نیروی کار، تحلیل میروند. همه اینها مهم است، اما ما کماکان باید رفاه کارگران را در اولویت قرار دهیم!
امروز بیش از هر روز دیگری، آینده کار در گرو آینده رفاه نیروی کار است. در شرایط همیشه در راه کار بودن، فشارهای موجود در مدیریت ادغام کار و زندگی و درحال حاضر مقابله با ویروس کرونا، رشد اقتصاد دیجیتال از طریق تأمین رفاه آنها مهم ترین راه کمک به کارگران است.
همانطور که سسیلیا تس، رهبر استراتژی رفاه در شرکت PwC میگوید، «ما متعهد به ایجاد رفاه برای افراد خود هستیم و تعریف ما شامل تندرستی جسمی، عاطفی، ذهنی و معنوی است؛ اما درحال حاضر نگاه شعاری به رفاه داریم، ما به دنبال نسخهای تجویزی میگردیم که راهنمایی و پیشنهاداتی را در مورد عادات به افراد ارائه دهیم تا برای شکل دادن به هریک از این حوزهها بتوانند بر بانک عادت خوب باش، خوب کار کن، در PwC تکیه کنند.»
این تمرکز بر رفاه کارگران مخصوصاً از این بابت اهمیت دارد که کارگران در مواجهه با ویروس کرونا اضطراب دارند. نظرسنجی محیط کار آینده ما این پرسش را مطرح کرد: «سازمان شما با نگرانی فزاینده در طول دنیاگیری ویروس کرونا، چطور مواجه شده است؟»
فهرست پیشنهادات ما در تصویر ۲ نشان داده شده است.
دنیاگیری ویروس کرونا اساساً در حال تغییر چگونگی زیست و تجارت ماست و انقلاب صنعتی چهارم را تسریع خواهد کرد که با فناوریهایی نظیر هوش مصنوعی و ابرپردازش موبایلی تقویت میشود. در نظرسنجی آینده محیط کار از رهبران منابع انسانی پرسیده شد که «ویروس کرونا چطور میتواند به نفع کسبوکار شما باشد؟» تصویر ۳ طیفی از پاسخها را نشان میدهد که طبق آن برخی از رهبران منابع انسانی ویروس کرونا را یک فرصت تلقی کردهاند.
اظهارنظر بسیاری از شرکت کنندگان در این نظرسنجی پیرامون این نکته بود که ویروس کرونا چطور میتواند فرصتی برای بازاندیشی در مورد پیشفرضهای محصولات، خدمات و مدل کسبوکار آنها و همچنین آموزش متقابل و خلق محصولات جدید باشد تا بتوانند برای دور بعدی دنیاگیری آمادگی بیشتری داشته باشند.
با نزدیک شدن به سال ۲۰۲۱ شاهدیم که ویروس کرونا در تعریف نقش شرکت، دورکاری، بازنگری در مهارتها، استخدام مبتنی بر مهارت و تحول در یادگیری شرکتی، همچون یک شتابدهنده عمل میکند. مدیران اجرایی در حفاظت از و سرمایهگذاری روی افرادشان جسورانه عمل خواهند کرد
در ۱۹ اوت ۲۰۱۹ انجمن Business Roundtable بیانیهای را منتشر کرد که به امضای ۱۸۱ مدیر اجرایی رسیده بود. آنها در این نامه اذعان کردند که همه گردانندگان یک شرکت – کارگران، انجمنها، شرکا – بهاندازه سهامداران سرمایهگذار آنها واجد ارزش هستند. این بیانیه اکنون شبیه بهپیشگویی است. در چند هفته گذشته، نمونههای بیشماری از شرکتها وجود داشتند که آنچه نامه آگوست ۲۰۱۹ اذعان میکرد را ثابت میکنند.
FlexJobs و Global Workplace Analytics در سال ۲۰۱۷ تخمین زدند که تعداد افراد دورکار بین سالهای ۲۰۰۵ و ۲۰۰۷، با نرخ رشد ۴۴ درصد در ۵ ساله پایانی این بازه زمانی، ۱۵۹ درصد رشد داشته است.
این تازه آغاز ماجرا بود. دورکاری مهمانی است که پیش ما خواهد ماند! ویروس کرونا باعث شده است که شرکتها، کارکنان و مدیران آنها با دورکاری راحتتر باشند. از حالا به بعد، اگر بتوانیم با استفاده از نرمافزار Zoom در یک پروژه جدید ارتباط برقرار کنیم، مطمئناً لزوم سفر به محل ملاقات و جلسه را زیر سؤال خواهیم برد.
زمان رویارویی (زمان حضور فیزیکی) دیگر معیار سنجش بهرهوری کارگر نخواهد بود. در عوض ما نهایتاً بر نتایج تمرکز خواهیم کرد! مدیران با پریدن در استخر استعدادهای متنوع جغرافیایی و قومی دورکاری را بیشازپیش به بخشی از فرهنگ خود تبدیل میکنند.
بیشتر شرکتها از استخدام بر اساس پیشینه مدرک به استخدام بر اساس مهارتها حرکت خواهند کرد و مشاغل کارآموزی بیشتری پدید خواهد آمد.
من پیشتر با راوی کومار، رئیس شرکت Infosysدر مورد چگونگی تأثیر ویروس کرونا بر کسبوکارها صحبت کردم. راوی در مقالهای انگیزشی در لینکدین با عنوان «فکر کردن با صدای بلند» به طرح دیدگاههایش پرداخت. وی در این مقاله به بررسی تقابل تضادهای ناشی از اوضاع بیسابقه پرداخت؛ مثلاً افزایش نیاز به همکاری علیرغم دورکاری یا نیاز به بهره مندی از مزایای ارتباط جهانی همراه با انعطافپذیری محلی.
سازمانها باوجود پرداختن به چالشهای اینجا و اکنون، برنامههایی را برای بهبود اوضاع پساکرونا در دستور کار قرار دادهاند. تحول در مدلهای استعداد و دیجیتالی کردن زنجیره ارزش استعداد بخشی از نقاط تمرکز مهم خواهد بود.
کومار افزایش استخدام مبتنی بر مهارت را پیشبینی میکند چراکه بیشتر شرکتها وظایف معمول شان را به ماشینها واگذار نموده و انسانها نیز بر مهارتهای منحصربهفرد انسانی همچون خلاقیت و تفکر انتقادی تمرکز میکنند. کومار میگوید: «من آیندهای را میبینم که در آن ماشینها به حل مسئله میپردازند و انسانها بر یافتن مسئله تمرکز میکنند.» این رویکرد، Infosys را به رهبر جنبش استخدام مبتنی بر مهارت بدل میکند، جایی که این شرکت متقاضیان را برحسب مهارتها و تواناییهای موردنیاز خود استخدام میکند تا پیشینه مدرک آنها. Infosys با کالجهای متعددی در کشور همکاری میکند تا مهارتهای مناسب را استخدام کند. Infosys با پیشبینی دیجیتالی شدن گسترده محیط کار، در تلاش است تا نیل به اهدافش را تسریع بخشد، برای این منظور این شرکت اخیراً اقدام به راهاندازی برنامه کارآموزی دیجیتال برای دانشآموزان کالج نموده تا با آموزش-کسب شغل، زمینه استحکام مشاغل دیجیتال را فراهم نماید.
آموزش بهطور انقلابی متحول خواهد شد
هنجار جدید کار شیوههای نوین آموزش آنلاین را به ارمغان میآورد. مراکز پژوهشی و بازارها پیشبینی میکنند که بازار آموزش الکترونیکی تا سال ۲۰۲۵ با رشد سه برابری به ارزش ۳۲۵ میلیارد دلار میرسد.
این پیشبینی قبل از شیوع کرونا انجامشده بود. این برآورد قطعاً افزایش خواهد یافت، زیرا شرکتها چارهای جز ایجاد تحول بنیادین در آموزش شرکتی ندارند. ما پیشتر شاهد این تحول بودهایم:
همه این تدابیر با سرعت بیشتری بهپیش میروند، زیرا رهبران کسبوکار رویههای قدیمی خود را که بهشدت متکی بر یادگیری چهره به چهره است کنار میگذارند و بیشازپیش به استفاده از آخرین فناوریهای مصرفکننده برای آمورش در حین کار تمرکز میکنند.
کریس پیری مدیر ارشد حقوقی پیشین مایکروسافت و رئیس مدرسه آنلاین تحول بنیادین یادگیری معتقد است رهبران کسبوکار باید راههای جدیدی را برای آموزش تجاربی که آموزنده و سرگرمکننده است، پیدا کنند. این به معنای استفاده از بازیگونهسازی، واقعیت مجازی و واقعیت افزوده برای یادگیری شرکتی است.
درحالیکه برخی از سازمانها نظیر Amazon, SAP, Walmart, AT&T, PwC و بیمه عمر Guardian پیشتر برنامههایی را برای بازآموزی مهارت در بخشهای بزرگی از نیروی کار خود معرفی کردهاند، این چالش برای اغلب شرکتها چیزی فراتر از طراحی برنامههای آموزشی یکسویه است. این چالش میتواند بسیار بزرگتر از هر برنامه دیگری باشد. بهجای آن، شرکتها اقدام به خلق اکوسیستمی میکنند که از هوش مصنوعی قدرت میگیرد و به مهارتهای تهیه فهرست، بازآموزی مهارت و کشف شرکای خصوصی جدید با مؤسسات آموزشی سنتی یا غیر سنتی و نیز استارتآپهای تکنولوژی آموزشی اختصاص دارد.
به هنجار جدید کار خوش آمدید. روشن است که هیچیک از ما قادر نیستیم همچون گذشته کار کنیم. به قول شونریو سوزوکی نویسنده کتاب ذهن استاد، ذهن تازهکار، «در ذهن تازهکاران احتمالات بسیاری وجود دارد و در ذهن متخصصان، اندک». ما همچون رهبران کسبوکار باید تمام احتمالات را ببینیم، فهم خود را به چالش بکشیم و این اختلال در کار را بهدرستی هدایت کنیم. این فرصتی است برای ما تا نشان دهیم در مواقع بحران چطور بهپیش میرویم، چنان دریانوردی که در هفتهها و ماههای پیش رو به سفری ناشناخته میرود.
منبع: Forbes
ما گروهی از مدیران و متخصصان مدیریت، مهندسی، استراتژی و بازاریابی با تجربه بین المللی هستیم که در پی ارتقای سطح دانش کاربردی مدیریت در پهنه صنعت و تجارت کشوریم. در این راه آماده ارایه خدمات در شاخه های کسب وکار گوناگون و صنایع مختلف هستیم.
آدرس: تهران، دهکده المپیک، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده مدیریت و حسابداری
شماره تماس: ۰۹۱۹۸۳۶۶۳۶۱
ایمیل: Ibc.consulting2020@gmail.com
استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.