بازاریابی، رفتار مصرف کننده، بازاریابی ویروسی، بازاریابی توصیه ای، بازاریابی وِلوِله، فروش، تبلیغات
شما میدانید وِلوِله چیست، درست است؟ مطمئناً میگویید که یک کلمه قدیمی میباشد. هم بله و هم خیر. نیوزویک چنین میگوید که وِلوِله “یک پچ پچ همه گیر، شور و هیجانی خیابانی، دربارهی یک شخص، مکان یا چیزی جدید و پرحرارت میباشد”.
امانوئل روزن نویسندهی «آناتومی وِلوِله» این تعریف جامع را ترجیح میدهد: “وِلوِله انتشار دهان به دهان خبر، دربارهی یک علامت تجاری است. مجموعهای از تمام ارتباطات فرد با فرد دربارهی یک محصول، خدمت یا شرکتی خاص است”. روزن مثال زیر را عنوان میکند:
“پسربچهای بیرون از مدرسه به دیواری تکیه کرده است. تقریباً سیزده سال دارد، شلوار جین پوشیده، کلاه بیسبال بر سر دارد و مشغول بازی با یک یویو میباشد. پسر بچهی کوچکتری، با یک کولهپشتی که هموزن خودش است نزدیک او میشود، میایستد، چشمانش یویو را تعقیب میکند که در هوا میچرخد، به گونهای که ممکن است نیوتون را مجبور سازد تا برگردد و تئوریهای مربوط به جاذبه زمین را دوباره بررسی کند. پسربچهی دوم با صدای آهسته میپرسد: این را از کجا خریدهای؟ پسربچهی بزرگتر سرگرم کار خود است. پسربچه کوچکتر اینبار با صدای کمی بلندتر میپرسد؟ از چه نوعی است؟ پسربچهی بزرگتر پاسخ میدهد یومگا[۱]، مُخ. پسربچه کوچکتر میپرسد: مخ؟ پسربچهی بزرگتر میگوید: به آن مخ میگویند، زیرا میداند که چه موقع به دستان تو برگردد، عالیه”.
مثالی که روزن بیان میکند، مثال بسیار خوبی برای شروع وِلوِله میباشد. تمام نکات و اصطلاحات مربوط به مخ را در کنار هم جمع نمایید، به وِلوِلهی مخ دست خواهید یافت.
ما در جهانی زندگی میکنیم که مصرفکنندگان در برابر بازاریابی مقاومت سختی نشان میدهند. بنابراین واجب است که بازاریابی در مردم متوقف شود. یعنی محیطی ایجاد شود که مصرفکنندگان در آن خود به فروش به یکدیگر بپردازند. ست گادین |
روزن از دیدگاه یک بازاریاب چنین مینویسد که وِلوِله کاملاً با راهبردهای پیشین بازاریابی متفاوت میباشد. بازاریابی سنتی بر شناسایی گروهی از مصرفکنندگان تمرکز دارد که علاقهمند به یک محصول یا خدمت میباشند و آنان را مورد هدف قرار میدهد. توجه بازاریابی بر گروه بندیهای مشتری بوده است.
مدیریت ارتباط با مشتری جهت تمرکز را از گروه بندیهای مشتری به سمت برقراری ارتباط با مشتریان اختصاصی تغییر داده، وِلوِله بار دیگر جهت تمرکز را اینبار از ارتباط با مشتریان اختصاصی به سمت تعاملهایی بین خود مشتریان تغییر داده است. و همانگونه که ست گادین میگوید. وِلوِله، که آنرا «ویروس ایده»[۲] مینامند، کار دیگری میکند. وِلوِله بازی بازاریابی را چنان تغییر میدهد که به نفع تمام شرکتکنندهها تمام شود.
“تبلیغات سنتی، بازی است که دارای برندگان و بازندگانی میباشد. اگر محصول شما از توجه مصرفکننده مورد هدفتان برخوردار شود، شما برندهی سهمی از ذهن مشتری میشوید و مشتری شما زمان را میبازد. زمانی که یک مشتری آن قدر نادان است که به یک تبلیغ بیربط گوش دهد، وقتش را هدر میدهد و اطلاعات مفیدی هم به دست نمیآورد. این یک مدل قدیمی اقتصاد است به صورتی که در هر معامله کسی وجود دارد که چیزی ببرد.
(ویروس ایده با این مدل متفاوت است، زیرا) این مدل، نوعی بازی مهیا میکند که در آن هر کس میتواند برنده شود. اگر ایدهی بسیار خوبی وجود داشته باشد و در بین جمع (اجتماع مردم که ایده را با یکدیگر در میان میگذارند) آزادانه پخش شود، هر کس که به آن دست یابد، به چندین روش برنده خواهد شد.
اول آنکه، شما به عنوان یک مصرفکننده با توصیهای که به یک دوست میکنید، برنده میشوید. این امر موقعیت شما را به عنوان شخصی قدرتمند ارتقاء میدهد. زیرا شما برای همتایان خود احترام قائلید، به آنان پیشنهاد یا اجبار خرید چیزی را نمینمایید که باعث بهبود زندگی آنان نشود. اگر به چنین احترامی بیتوجهی نمایید، قدرتتان کاهش خواهد یافت. دوم اینکه، گیرندهی توصیه شما نیز سود میبرد. او با ایدهای که زندگی اش را تغییر میدهد از منفعت برخوردار میشود. او نفع میبرد، زیرا اکنون دارای این توانایی است که (ایده را به کس دیگری انتقال دهد) بنابراین قدرتش افزایش مییابد. سوم اینکه، خلق کننده ایده، به خاطر اینکه نظرش انتشار مییابد و میتواند (محصول یا خدمتش را) به مردمی که اکنون پذیرای ایدهی او هستند بفروشد، به موفقیت دست مییابد”.
توجه: وِلوِله دارای نامهای مختلفی است از قبیل «ویروس ایده»، «بازاریابی ویروسی» و «اوانجلیزم»[۳]. اما وِلوِله با هر نامی که باشد همواره یک وِلوِله است. به ضمیمه زیر جهت توضیحات بیشتر توجه نمایید.
یک وِلوِله با نام دیگر |
پیشگامان ما اصطلاحات مختلفی را در مورد وِلوِله به کار میبرند. بعضی از معروفترین این اصطلاحات در زیر آورده شده است:
ویروس ایده – ست گادین در کتاب خود تحت عنوان «رهاسازی ویروس ایده»، یک ویروس ایده را چنین تعریف میکند: “ایدهای بزرگ که جنونی را در بین مخاطبان مورد هدف انتقال میدهد، ایدهای به روز که در میان گروهی از جمعیت منتشر میشود. هر کس را که به آن دست مییابد، آموزش و تغییر میدهد و تحت تاثیر خود قرار میدهد”. از نظر گادین دو تفاوت عمده بین یک ویروس ایده و انتشار دهان به دهان وجود دارد: اول آنکه، ویروس ایده سریع تر از انتشار دهان به دهان حرکت میکند، زیرا معمولاً از طریق اینترنت منتشر میشود. دوم اینکه، از آنجایی که ویروس ایده بسیار سریع حرکت میکند نسبت به انتشار دهان به دهان از پایداری بیشتری برخوردار است. تعداد گیرندگان پیام در هر نسل از نسل قبل بیشتر میباشد. در مقابل، در انتشار آهستهی دهان به دهان پیام، اغلب تعداد گیرندگان هر نسل از نسل قبل کمتر میباشد.
بازاریابی ویروسی – گادین بازاریابی ویروسی را به عنوان شکل خاصی از یک ویروس ایده معرفی میکند. او چنین شرح میدهد که “بازاریابی ویروسی یک ویروس ایده است که در آن محصول عامل ویروس میباشد”. یک مثال مهم از بازاریابی ویروسی هاتمیل میباشد. شرکت، امکان پست الکترونیکی رایگان را مهیا میسازد اما هر پیام، در برگیرنده پیام بازاریابی میباشد. “به پیام الکترونیکی شخصی و رایگان خود از طریق هات میل در سایت www.hotmail.com دست یابید”. به محض آنکه مشتریان محصول را مورد استفاده قرار میدهند پیام/ویروس پخش میشود.
اوانجلیزم – گای گاواساکی، نویسندهی کتاب «قوانین برای انقلابیون» از اصطلاح اوانجلیزم، استفاده میکند که دارای این معنا میباشد: “فرایندی که در آن نه تنها به مردم گفته میشود که محصول را بخرند، بلکه آنان به محصول، خدمت یا شرکت شما چنان ایمان میآورند که مجبور میشوند به سمت شما برگردند”. او چنین میگوید که انتشار دهان به دهان پیشگام منادی اوانجلیزم است که پیشفعال و تهاجمیتر میباشد. |
همهی آنچه که بدان نیاز دارید وِلوِله است
[۱] Yomega
[۲]. Ideavirus
[۳]. Evangelism تبلیغ مسیحیت
ما گروهی از مدیران و متخصصان مدیریت، مهندسی، استراتژی و بازاریابی با تجربه بین المللی هستیم که در پی ارتقای سطح دانش کاربردی مدیریت در پهنه صنعت و تجارت کشوریم. در این راه آماده ارایه خدمات در شاخه های کسب وکار گوناگون و صنایع مختلف هستیم.
آدرس: تهران، دهکده المپیک، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده مدیریت و حسابداری
شماره تماس: ۰۹۱۹۸۳۶۶۳۶۱
ایمیل: Ibc.consulting2020@gmail.com
استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.