Menu
این صحنه در فروشگاه‌های مواد غذایی سراسر جهان به امری رایج تبدیل شده است: قفسه‌های بی‌رونق، یخچال‌های خالی، محدودیت همه محصولات مورد تقاضا، از دستمال کاغذی گرفته تا کنسروهای تن و خریدارانی که به سمت دستمال‌های ضدعفونی‌کننده هجوم می‌برند پیش از آنکه فروشندگان آن‌ها را از بسته‌ها خارج کنند.
گسترش ویروس کرونا بر زنجیره‌های تأمین کالاهای مصرفی بسته‌بندی‌شده (CPG) فشار زیادی وارد کرده است. تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان و خرده‌فروش‌ها همگی به یک میزان در تلاش هستند تا آمادگی خود را در مقابل افزایش شدید تقاضا برای طیف گسترده‌ای از محصولات حفظ کنند. کمبود مواد خام و کالاهای حیاتی، در کنار موج غیبت کارگران، خطرات زیادی را برای سیستم‌هایی به همراه دارد که به‌جای انعطاف‌پذیری و تاب‌آوری، با اولویت بهره‌وری طراحی شده‌اند.
شرکت‌های مواد غذایی، نوشیدنی، لوازم خانگی و مراقبت شخصی و مشتریان آن‌ها می‌بایست مواد غذایی و سایر محصولاتی که هم‌اکنون شدیداً موردنیاز مصرف‌کنندگان است، به دست آوردند.
در بلندمدت، آن‌ها باید تناقض دشواری را حل کنند: از یک‌سو، ارسال کالاهای ارزان‌قیمت به قفسه‌های خرده‌فروشی را حفظ کنند، از سوی دیگر، از تداوم تأمین و پاسخگویی به اولویت‌های مختلط و شدیداً متغیر مصرف‌کنندگان مطمئن شوند. پاسخ در این است: هوشمندی بیشتر در کسب‌وکارهای دیجیتال و برنامه‌ریزی عملیات مبتنی بر سناریو.
در سال‌های اخیر، شرکت‌های فعال در زنجیره تأمین CPG برای کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری عملیاتی گام‌هایی را برداشته‌اند. شرکت‌های بالادستی CPG افزایش اتوماسیون و ارتقای بهره‌برداری از ظرفیت را تا جایی پیش برده‌اند که هدف‌گذاری مجدد برای کارخانه‌ها به یک چالش واقعی تبدیل شده است. کارخانه‌های مدرن تولیدکننده CPG، به‌طورکلی با ۸۵ تا ۹۰ درصد ظرفیت کار می‌کنند. اما نقطه‌ضعف آن‌ها: فقدان انعطاف‌پذیری است.
تولیدکنندگان و خرده‌فروش‌های پایین‌دستی دستمزدهای نیروی کار را پایین آورده‌اند و با کاهش موجودی خود، به دنبال کاهش بیشتر هزینه‌ها هستند. در سال‌های اخیر، موجودی مواد غذایی فاسد نشدنی در طول یک هفته در سراسر زنجیره تأمین کاهش یافت. در همین حال، برندهای کوچک‌تر سهم بازار را به دست آوردند و CPG های بزرگ برای تحریک رشد در بازاری نسبتاً بی تنوع، محصولات جدید زیادی را عرضه کردند. نتیجه افزایش پیچیدگی و حتی کاهش انعطاف‌پذیری در تولید، مدیریت موجودی و توزیع است – و محصول بیش‌ازحد در قفسه‌های خرده‌فروشی.
چالش‌های کنونی با کمبود بخشی از مواد خام آغاز شد. درست در همین هفته گذشته، یکی از تولیدکنندگان یک شرکت پیشگام در صنعت CPG، به دلیل یک مورد مشکوک به کرونا، به مدت سه روز کل کارخانه خود را به‌منظور گندزدایی و ضدعفونی تعطیل نمود. یک تولیدکننده نوشیدنی به دلیل کمبود قوطی، مجبور شد ۲۵ درصد از سفارشات خود را که شامل ۱۲ بسته سودای ۱۲ اُنسی بود، کاهش دهد و به همین دلیل بخشی از تقاضای خود را از دست داد. سایر شرکت‌ها نیز با وجود کمبود ملزومات پاکیزگی و ضدعفونی‌کننده، مجبور به ادامه کار در مجموعه‌های خود شدند.
تولیدکنندگان همچنین به دلیل کمبود نیروی کار در صنعت، احساس نگرانی می‌کنند. بارزترین عامل، غیبت نیروی کار به دلیل قرنطینه‌هاست. بعضی قرنطینه‌ها پس از ابتلای یک کارمند تحمیل می‌شدند. در سایر موارد، کارکنان به دنبال تماس با اشخاصی که بیرون از کار در معرض خطر بودند، در انزوای خودخواسته هستند. و با تعطیلی مدارس و مهدکودک‌ها، بسیاری از کارگران به دلیل محدودیت ساعات کار، با ماندن در خانه از کودکان خود مراقبت می‌کنند.
با وجود نقش حیاتی CPG های بزرگ در تأمین کالاهای موردنیاز مردم، این بحران باعث کاستی در زنجیره‌های تأمین بسیاری از شرکت‌های CPG، به‌ویژه آن‌هایی که پشت منحنی دیجیتال هستند، می‌شود. برای این شرکت‌ها، برنامه‌ریزی فروش و عملیات بیش‌ازپیش دشوار می‌شود، چراکه بازارهای آن‌ها به‌سرعت تغییر شکل می‌دهد. تقاضا به‌سرعت بین کانال‌ها تغییر می‌کند، الگوهای مصرف متحول می‌شود، و اولویت‌های تولید تغییر می‌کند. شرکت‌هایی با سبد سهام پیچیده که فاقد هوشمندی تجاری پیشرفته هستند، برای تعریف حرکت‌های درست و اقدام به‌موقع در تقلا هستند.
ما توصیه می‌کنیم که همه شرکت‌های CPG در مقام واکنش، پنج گام زیر را بردارند:
بحران کنونی به‌طور قطع بر نوع و چگونگی خرید مواد غذایی و سایر محصولات موردنیاز مصرف‌کنندگان آثار بلندمدتی خواهد داشت. توازن میان کانال‌های فروش و همین‌طور نوع و میزان کالاهایی که خریداری می‌شود، تغییر خواهد کرد.
در پاسخ، شرکت‌های CPG همچنین باید برای یک بازی طولانی‌تر آماده باشند، یعنی با برقراری توازن میان دستاوردهای دیریاب بهره‌وری زنجیره تأمین در مقابل نیاز به بهبود تداوم تأمین از طریق انعطاف‌پذیری و بازدهی بیشتر. این یعنی بازاندیشی در باب طراحی شبکه‌های تأمین، به چالش کشیدن ارزش پیچیدگی در سبد سهام، انباشت مجدد موجودی، و بهبود قابلیت‌های کلی برنامه‌ریزی.
آمادگی در دو حوزه لازم است: بهبود هوش تجاری و بازطراحی عملیات:
هوش تجاری دیجیتال: زیرک بودن تنها زمانی مفید است که شما بدانید در کدام مسیر حرکت می‌کنید. هوش تجاری دیجیتال پیشرفته، شرکت‌های CPG را قادر می‌سازد در زنجیره تأمین و عملیات خود میدان دید هدف محوری را به دست آورند، بینش‌های واقعی مصرف‌کنندگان را درک کنند و به‌سرعت تولید را در پاسخ به تغییرات ناگهانی در تقاضا متناسب کنند. برای این هدف، شرکت‌ها باید:
طراحی زنجیره تأمین انعطاف‌پذیر و برنامه‌ریزی عملیاتی. شرکت‌های CPG باید در دسته‌بندی‌ها، شبکه‌های تحویل و تولید خود تغییراتی اساسی اعمال نمایند تا با واقعیت پساکرونای جدید انطباق یابند – تغییراتی که برای بسیاری مدت زمان زیادی به تعویق می‌افتد:
بسیاری از شرکت‌های CPG برای امنیت زنجیره‌های تأمین خود در این زمان که دشواری تأمین و افزایش تقاضا وجود دارد، اقدامات اولیه لازم را اتخاذ کرده‌اند. اما تأثیرات دنیاگیری کرونا پس از چند هفته یا چند ماه آتی احساس خواهد شد. CPG هایی که امروز تداوم تأمین خود را حفظ کنند، به شرکای برگزیده برای خرده‌فروش‌ها تبدیل می‌شوند و هنگامی که طوفان فروکش کرد از وفاداری مصرف‌کنندگان بهره می‌برند.
ما گروهی از مدیران و متخصصان مدیریت، مهندسی، استراتژی و بازاریابی با تجربه بین المللی هستیم که در پی ارتقای سطح دانش کاربردی مدیریت در پهنه صنعت و تجارت کشوریم. در این راه آماده ارایه خدمات در شاخه های کسب وکار گوناگون و صنایع مختلف هستیم.
آدرس: تهران، دهکده المپیک، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده مدیریت و حسابداری
شماره تماس: ۰۹۱۹۸۳۶۶۳۶۱
ایمیل: Ibc.consulting2020@gmail.com
استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
